Πανταβρέχει

Εκεί που συνέχεια είναι σαν να βρέχει.
Εκεί που κατακλύζεται από νερά πάντοτε.
Εκεί που πάντα μοιάζει να βρέχει ο ουρανός.

Ευφάνταστος ο τρόπος προσδιορισμού από τους ντόπιους, για την τοποθεσία, από την οποία ρέουν τα πηγαία νερά του Κρικελλοπόταμου. Είναι το χαρακτηριστικό σημείο, όπου οι ονομαστοί καταρράκτες εκτείνονται σε δεκάδες μέτρα εύρος ανάμεσα στους απότομους, γρανιτένιους βράχους, προς την πλευρά της Καλιακούδας. Τα γάργαρα νερά τους διασπείρονται με ένα μοναδικά θαυμαστό τρόπο ροής, ανάμεσα σε θάμνους και βρύα πέφτοντας σαν βροχή ακατάπαυστα και ορμητικά προς το ποτάμι διασκορπίζοντας συγχρόνως σταγονίδια νερού, ενώ ιριδίζουν στον αέρα, λες και αυτοί οι σκουρόχρωμοι βράχοι μιμούνται τα σύννεφα με το φορτίο μιας μαγικής βροχής. Αυτό το συγκλονιστικό τοπίο καθίσταται ως η καρδιά του φαραγγιού μας και μάλιστα, το συναντάμε στο τελείωμα του στενού και απόκρημνου περάσματος, όπου προοδευτικά η φύση κρατάει το καλύτερο για το τέλος, μέσα από την υδάτινη πληθωρικότητα.

Στο πόνημα του Ροσκιώτη δασκάλου Χρήστου Κολοβού «Μνήμες στο χώμα. Τοπωνύμια Ροσκάς Ευρυτανίας», Αγρίνιο 2021, αναφέρονται τα εξής σχετικά: «… το Πανταβρέχι. Σύνθετη λέξη προερχόμενη από το χρονικό επίρρημα “πάντα” και το ρήμα “βρέχει”, τα οποία κατά την σύνθεσή τους “ουσιαστικοποίησαν” την νέα λέξη. Πολλοί βέβαια συνεχίζουν να γράφουν την λέξη στο τέλος με “ει” διατηρώντας την κατάληξη του ρήματος».

Εξάλλου, πρώτη έντυπη αναφορά για τούτο το μεγαλειώδες προσκύνημα της φύσης έχουμε από τον αείμνηστο δάσκαλο Γιάννη Βράχα το 1980, στο βιβλίο του «Από τα Δολιανά και την Κοντίβα» με επιμέλεια του Ευρυτανικού Συλλόγου «Καλλιακούδα», όπου σημειώνει σχετικά: «…το κεφαλόβρυσο εξακολουθεί να βγαίνει από το βράχο να λούζει τα χορτάρια που είναι φυτρωμένα και σαν ψιλή βροχή από κάθε χορταράκι να πέφτει σαν από τον ουρανό στο ποτάμι. Εκεί “πάντα βρέχει” για κείνον που περνά ολοπόταμα κι ο λαός αυτή την τοποθεσία την έχει ονομάσει “Πανταβρέχει”».

Με το που φτάνουμε λοιπόν στα γεφύρια της κοίτης του Κρικελλοπόταμου, δηλαδή την «σιδερογέφυρα» τύπου Bailey και το «Κακογέφυρο», το ιστορικό πια κρεμαστό γεφύρι, πλησίον διαμορφωμένου περιβάλλοντος χώρου με έργα ανάπλασης, που έγιναν το 2023 από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ήπιας παρέμβασης για διευκόλυνση των επισκεπτών, μέσα σε δάσος πλατάνων. Ξεκινάμε πεζοπορία (river trekking) γύρω στο ένα χιλιόμετρο μέσα στο νερό, καμιάς ώρας διάρκεια και πηγαίνοντας με το ρεύμα του ποταμού. Από την είσοδο του φαραγγιού, ορθώνονται κάθετοι, αντικριστοί βράχοι, ενώ στο σημείο της κοίτης βρίσκονται διάσπαρτες, λευκές κοτρώνες, που προκαλούν καταρχήν μια διέλευση δύσκολη, αλλά σιγά-σιγά η μορφολογία των πετρωμάτων γίνεται αισθητά πιο προσβάσιμη και αποκαλύπτει εικόνες μοναδικές.

Κατά την ολοπόταμη πορεία η ματιά στρέφεται στους διάσπαρτους "σταλακτίτες" πάνω στους βράχους, ενώ εκατέρωθεν των πετρωμάτων, σαν μυστηριώδης σήμανση, διαγράφει πορεία μια επιμήκης κοκκινωπή διαστρωμάτωση δίνοντας ιδιαίτερο χρωματικό τόνο, έως την μεγάλη στροφή του φαραγγιού, καθώς εμφανίζεται ο πρώτος καταρράκτης να πέφτει στον λεγόμενο «βρό», μια μεγάλη υδάτινη «λεκάνη», όπου το πέρασμα γίνεται μέσα απ' τα νερά, βάθους ενός μέτρου. Η πορεία εξελίσσεται αργά, έως ότου φτάνουμε στο στενότερο σημείο του φαραγγιού σε κατάφυτο βράχο με εσοχή και λίγο παρακάτω κυλάει μεγαλόπρεπα ο δεύτερος καταρράκτης. Όλα αυτά τα υδάτινα στοιχεία λοιπόν, ανάγλυφα πετρώματα και μικροί καταρράκτες, προετοιμάζουν τις αισθήσεις του επισκέπτη, με αλλεπάλληλα κλιμακωτά συναισθήματα, έως την κορυφαία εντύπωση, που προκαλείται αντικρίζοντας το μνημειώδες Πανταβρέχι, την καρδιά τούτου του μεγαλειώδη τόπου.

Ήταν το 1993, όταν η διάνοιξη του χωματόδρομου κατεβαίνοντας από την Ροσκά έφτασε στις όχθες του ποταμιού, για να ξεκινήσει η «χάραξη» προς τη Στουρνάρα, χρονιά που το κρυμμένο μυστικό των ντόπιων άρχισε να βγαίνει προς τα έξω. Μάλιστα, περί τα τέλη της δεκαετίας του '90, μια αφίσα του ΕΟΤ το έκανε πια πασίγνωστο. Έκτοτε, οι επισκέπτες, που χαριτολογώντας τους ονομάζουμε «πανταβρέχηδες», εξορμούν κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, εποχή που η στάθμη και η ροή του ποταμιού επιτρέπει να το χαρούμε, καθώς, όσο αθώο φαίνεται, άλλο τόσο επικίνδυνο είναι. Η πρόσβαση επιτυγχάνεται από τρεις διαδρομές μέσω:
1) Προυσού - Ροσκάς
2) Δομνίστας - Ροσκάς
3) Μεγάλου Χωριού με πέρασμα από την Καλλιακούδα.

Τέλος, επισημαίνουμε την σχετικά μικρού βαθμού αντικειμενική δυσκολία της ολοπόταμης πορείας, όπου επιβάλλει διέλευση μέσα απ' τα νερά με ιδιαίτερη προσοχή. Ωστόσο, απαιτείται ενισχυμένη ενδυμασία, που να αφήνει ελευθερία κινήσεων, χωρίς όμως χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού, εκτός από κάποια εργαλεία υποβοήθησης πεζοπορίας.

Παραθέτουμε συνημμένα το κείμενο "Κανονισμός Λειτουργίας Περιβάλλοντος Χώρου Πάντα Βρέχει".